Türkçe Adı: Kelaynak
İngilizce Adı: Northern Bald Ibis
Bilimsel Adı: Geronticus eremita

Görülme: Yıl Boyu


70-80 cm 120-135 cm 1.8-2.3 kg

(0)

Yayılışı: Dünyada sadece bir bölgede yaşayan endemik bir kuş türüdür. Doğu Akdeniz ve Yakın Doğu'da, Türkiye, Suriye, İsrail, Ürdün ve Suudi Arabistan'daki dağlık bölgelerde görülür. Daha önceden Avrupa'da da yaygın olarak görülen tür, habitat kaybı ve avlanma nedeniyle Avrupa'da nesli tükenen kuş türleri arasında yer alır. Ancak, son yıllarda bazı ülkelerde yeniden doğal yaşam alanlarında görülmeye başlanmıştır. Özellikle kaya ve kayalık bölgelerde yaşar. Uçurumlarda, tepelerde, vadilerde, taşlı ve kayalık arazilerde görülebilirler. Genellikle 300-900 metre yükseklikteki bölgelerde yaşarlar. İnsan yerleşimlerine yakın olabilirler ve insanların tarım ve çiftlik faaliyetleri nedeniyle de yaşam alanları etkilenir. Tanımlanması ve Fiziksel Özellikleri: Erişkin bireylerinin boyu 70-80 cm, kanat açıklığı ise 120-135 cm kadardır. Ağırlığı ise 1,8 - 2,3 kg arasında değişir. Büyük, kıvrık bir gagaya ve güçlü bacaklara sahiptir. Erkek ve dişi, genellikle aynı görünüme sahiptir. Baş, boğaz ve göğüs siyah renklidir. Boyun ve göğüs tüyleri uzun ve incedir. Sırt tüyleri ise kahverengi ve beyaz benekli olarak görülür. Kanatları ve kuyruk altı tüyleri siyahtır. Genellikle yalnız ya da küçük gruplar halinde görülür. Oldukça sessiz bir kuş türüdür ve genellikle yiyecek ararken sessizce hareket ederler. Sessiz hareket etme becerileri, avlanırken gizlenmelerine yardımcı olur. Tüyleri nedeniyle renkli bir kuş gibi görünse de, gerçekte tüylerinin rengi kahverengidir. Ancak güneş ışığı altında kızıl-kahverengi tonlarına sahip olduğu için rengi oldukça dikkat çekicidir. En belirgin özelliklerinden biri, kıvrık bir gagaya sahip olmalarıdır. Bu kıvrık gaga, kuşların yiyeceklerini toplamalarına ve kıvrımlı zemine rahatça uyum sağlamalarına yardımcı olur. Çiftleşme çağına geldiklerinde, tüylerinin rengi daha canlı hale gelir ve kırmızımsı bir tona dönüşür. Ayrıca, çiftleşme döneminde, tüylerinin etrafındaki siyah tüyler daha da belirgin hale gelir. Yalnızca kara ve deniz memelileri olan ve balık, yengeç ve diğer su ürünleriyle beslenen endemik bir kuş türüdür. Bu nedenle, doğal yaşam alanlarının korunması bu türün hayatta kalması için kritik öneme sahiptir. Uzun ömürlü kuşlardandır ve yaklaşık 50 yıl kadar yaşayabilirler. Ancak, insan aktiviteleri nedeniyle nesli tükenme tehlikesi altındadır ve son yıllarda popülasyonları ciddi şekilde azalmıştır. Genellikle kuluçkalarını kireçtaşı kaya yarıklarında veya boşluklarında yaparlar. Dişi kuş, genellikle 2-4 adet yumurta bırakır ve bu yumurtalar 22-24 gün boyunca kuluçkada kalır. Kuluçka sırasında dişi ve erkek kuşlar sırayla kuluçka görevlerini yerine getirirler. Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra, yaklaşık 40 gün süren yavruların bakımını hem dişi hem de erkek kuşlar birlikte yaparlar. Yavrular, genellikle yaklaşık 80-90 gün içinde uçabilir hale gelirler ve bu süre zarfında ebeveynleri tarafından beslenirler. Üreme başarısı, doğal yaşam alanlarının korunması ve yaşam ortamlarındaki bozulmaların azaltılması gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Habitat: Akdeniz bölgesinde yaşayan endemik bir kuş türüdür ve özellikle Cádiz bölgesindeki kayalık kıyı bölgelerinde yaşar. Bu kuşlar, deniz kenarındaki kayalık yamaçlarda ve kıyı uçurumlarında kuluçka yaparlar ve yiyeceklerini deniz kenarındaki kayalıklardan, kayalık çatlaklarından, yarıklardan ve çevredeki denizlerden toplarlar. Yaşam alanları, deniz kenarındaki kayalık yamaçlar ve kıyı uçurumlarından oluşan açık alanlardan, geniş yapraklı ağaçların olduğu ormanlık alanlara kadar değişebilir. Ancak, bu türün doğal yaşam alanlarına yapılan insan müdahaleleri, yaşam alanlarının yok olması ve kirlilik gibi çeşitli faktörler, popülasyonlarının azalmasına ve neslinin tehlike altına girmesine neden olmuştur. Bu nedenle, doğal yaşam alanlarının korunması ve bu türün habitatının iyileştirilmesi, hayatta kalması için hayati önem taşımaktadır. Beslenme: Balık, yengeç, karides, diğer deniz ürünleri ve küçük kara hayvanları ile beslenen bir kuş türüdür. Beslenme alışkanlıkları, doğal yaşam alanlarındaki su kaynaklarına ve av kaynaklarına bağlıdır. Gagalarının ucu hafifçe kıvrık olduğu için, kayalık bölgelerde avlanmak için uygun bir şekilde adapte olmuşlardır. Beslenirken, kayalık yüzeylere, kaya çatlaklarına ve deniz kenarındaki diğer yerlere tırmanırlar ve avlarını orada toplarlar. Ayrıca, toprak üstü böcekler, solucanlar ve diğer küçük kara hayvanları da yiyebilirler. Ancak, ana besin kaynakları deniz ürünleri olduğu için, deniz kirliliği, avlanma baskısı ve yaşam alanlarındaki bozulmaların, bu türün beslenmesine ve dolayısıyla hayatta kalmasına zarar verebileceği unutulmamalıdır.

Koruma Durumu :
IUCNBernCitesMAKOSB
EN Ek-II Ek-I - Ek-III
* Kod Açıklamaları > * Hazırlayanlar: Ali Ragıp Eraslan, Sercan Bilgin