Türkçe Adı: Yelkovan
İngilizce Adı: Yelkouan Shearwater
Bilimsel Adı: Puffinus yelkouan

Görülme: Yıl Boyu


30-40 cm 70-95 cm 200-500 gr

(0)

Yayılışı: Akdeniz ve çevresindeki adalarda üreyen bir deniz kuşudur. Bu tür, özellikle Ege Denizi, İtalya, İspanya, Tunus, Cezayir, Fas, Portekiz ve Malta gibi yerlerde görülür. Kışları, bu kuşlar genellikle Batı Afrika sahillerinde görülürler. Bazı bireyler, Atlantik Okyanusu'nun batı kıyılarında, Kanarya Adaları ve Madeira'da da gözlemlenebilirler. Doğum yerlerinde çiftleşme, yumurtlama ve yavru büyütme dönemlerinin ardından kış aylarında göç ederler. Bu kuşlar, genellikle Akdeniz'in batısındaki Afrika kıyılarına doğru göç ederler. Göçleri sırasında, genellikle gündüzleri uçarlar ve geceleri okyanusun üzerinde dinlenirler. Tanımlanması ve Fiziksel Özellikleri: Boyu 30-40 cm kanat açıklığı 70-95 cm ve ağırlıkları 200-500 gram'dır. Erkek ve dişi bireylerde boyut farkı yoktur. Ancak dişiler genellikle erkeklere göre biraz daha hafiftir. Sırtı, kanatları ve kuyruğu koyu kahverengi, karnı ise beyazdır. Gözleri siyah renktedir ve gagası koyu renkli, hafifçe kıvrıktır. Kanatları uzun ve dar, uçları sivridir. Göçmen kuşların üreme döneminde, başlarının üstünde koyu bir bandımsı şerit yer alır. Bu şerit, özellikle diğer benzer deniz kuşlarından ayrılmasını kolaylaştırır. Bacakları pembe veya pembe-mor renklidir. Kanatlarının üstünde beyaz bir şerit vardır ve uçuş sırasında bu şerit belirgin bir şekilde görülebilir. Ayrıca kuyruğunun altında da beyaz bir bölge vardır. Yavru Yelkovan'ların tüyleri genellikle kahverengi tonlarındadır ve kanatları kısadır. Yavru kuşların gözleri mavi-kahverengidir ve gagaları kısa ve siyahtır. Genellikle yavru kuşlar, yuvada kaldıkları süre boyunca ebeveynleri tarafından beslenir ve büyütülürler. Yelkovan'ın uçuşu oldukça hızlı ve düzgündür. Deniz üzerinde uçarken kanatlarından biri diğerinden daha alçakta tutar ve sık sık suya doğru dalış yaparak balık avlar. Çiftleşme dönemi genellikle Şubat ve Nisan ayları arasında gerçekleşir. Üreme kolonileri genellikle yüksek kayalık yamaçlar ve kıyı adalarıdır. Dişi kuş, bir yuvayı hazırlamak için toprağı kazarak veya kayaların altına oyarak, bir tünel veya küçük bir mağara şeklinde yuva yapar. Dişi kuş, genellikle tek bir yumurta bırakır ve kuluçka dönemi yaklaşık 50-60 gün sürer. Erkek ve dişi kuş, kuluçka dönemi boyunca yuva ve yumurta üzerinde sırayla kuluçkaya yatarlar ve bu süre zarfında besinlerini denizden getirirler. Yumurtadan çıkan yavru kuşlar, 50-60 gün boyunca yuvada kalırlar ve bu süre zarfında ebeveynleri tarafından beslenirler. Yelkovan'lar, üreme kolonilerinde yoğun bir şekilde yaşadıklarından, bu kuşların kolonilerinde insanlar tarafından yaratılan rahatsızlıklar ciddi bir sorun olabilir. İnsan faaliyetleri, özellikle ışık kirliliği, kolonilerin gelişmesini ve üreme başarısını olumsuz etkileyebilir. Habitat: Akdeniz ve çevresindeki adaların ve kıyı bölgelerinin özellikle kayalık kısımlarında yaşayan bir deniz kuşudur. Kıyı kaya yamaçları, kıyı çalılıkları ve bazaltik veya kalkerli adalarda yuva yaparlar. Genellikle yüksek yerlerde yuva yaparlar ve deniz seviyesinden ortalama 150-200 metre yukarıda olurlar. Beslenme: Yelkovan'ların diyetindeki ana besin kaynağı küçük balıklardır. Bunlar arasında sardalya, hamsi, mezgit, kefal ve uskumru gibi türler bulunur. Ayrıca, kalamar ve küçük kabuklu deniz canlıları da diyetlerinde önemli bir yer tutar. Beslenme alışkanlıkları genellikle bölgesel olarak değişebilir ve besin kaynaklarına göre değişiklik gösterebilir. Bu kuşlar genellikle açık denizde uçarak, uçarken suyun yüzeyine doğru dalış yaparak besinlerini avlarlar. Uçuş esnasında kanatlarının üstündeki beyaz şerit, diğer kuşların besin kaynaklarını fark etmelerini engeller. Yelkovan, tek başına veya gruplar halinde avlanabilirler.

Koruma Durumu :
IUCNBernCitesMAKOSB
VU Ek-II - - Ek-II
* Kod Açıklamaları > * Hazırlayanlar: Ali Ragıp Eraslan, Sercan Bilgin