Türkçe Adı: Moğol Cılıbıtı
İngilizce Adı: Lesser Sand-Plover
Bilimsel Adı: Charadrius mongolus

Görülme: Rastlantısal

(Türkiye için nadir tür)


18-21 cm 45-58 cm 39-110 gr

(0)

Yayılışı: Beş alt türü vardır. Buna göre; Pamirlerde Çin'e kadar ürer. Kuzey ve Doğu Afrika'da ve Batı Hindistan'da kışlar. Himalayalar ve Tibet'te ürerler. Hindistan'dan Sumatra'ya kışlar. Tibet'ten Moğolistan'a kadar ürer. Tayland'da kışlar Büyük Sundalar'a kadar sürer. Doğu Sibirya ve Rus Uzak Doğu'da ürer. Tayvan ve Avustralya'da kışlar. Kamçatka'da Chukotsk Yarımadası'na kadar ürer. Avustralya'da kışlar. Tanımlanması ve Fiziksel Özellikleri: Boyu 18-21 cm, kanat açıklıkları 45-58 cm ve ağırlıkları 39-110 gram'dır. Üreme tüylerinde erkeği grimsi kahverengi üst kısımlara ve üst örtülere sahiptir. Kuyruk örtüsü ile sırt arasındaki alanın kenarları beyazdır. Kuyruk dar, soluk terminal bandı ile gri-kahverengidir. Alt kısımlarda çene ve boğaz beyazdır ve geniş, kestane rengi göğüs bandı ve boyun kenarları ile birlikte bir kontrast oluşturur. Göğüs bandı, yukarıda siyah dar bir şekilde özetlenmiştir. Kestane renk önde kanatlara ve üst göbeğe uzanır. Alt kısımların geri kalanı, alt kanat örtüleri ve kanat çukuru dahil olmak üzere beyazdır. Kafasında, taç soluk kahverengimsi kestane rengindedir. Alında göz ile gaga arasındaki alan ve kulak örtülerine uzanan siyah veya kahverengimsi bir maske görebiliriz. Alın tamamen siyah ve esas olarak beyaz ve merkezi siyah çizgi arasında değişebilir. Ön tacın üzerinde daha açık kahverengimsi-kestane renge sahip bir tüy çizgisi, gözün arkasına soluk beyaz bir hat şeklinde uzanır. Ense ve arka boyun soluk kestane rengindedir. Gaga siyahtır. Gözler koyu kahverengidir. Bacaklar ve ayaklar koyu gri, bazen yeşilimsi renklidir. Üreme tüylerinde dişi, erkekten daha az renkli tüylere sahiptir. Siyah kısımlar kahverengi veya kırmızı ile değiştirilir, ancak göz bazen daha koyu bir alanla çevrilidir. Üremeyen erkekte siyah ve kestaneyi renkleri görülmez. Alın beyazımsıdır ve göz üzerinde dar beyaz bir çizgi vardır. Göz ile gaga arasındaki alan, taç, arka boyun ve üst kısımlar gri-kahverengidir. Kanat örtülerinin beyazımsı saçakları daha soluktur. Alt kısımlar beyazdır. Göğüs kenarlarında kahverengimsi gri lekeler vardır. Yavru kuş geniş ölçüde saçaklı kumlu devetüyü üst kısımları ve üst kanat örtüleri ile kışın yetişkinleri andırır. Kürek kemikleri ve ikincil tüylere bitişik tüyler daha parlaktır. Göğüs yamaları, gri tüy merkezlerine sahip kestane rengi görülmez. Yumurtlama dönemi genellikle Mayıs ayının sonundan haziran ortasına kadar gerçekleşir. Yuva, çıplak kum veya çakıl üzerinde, bazen taş veya çalılar tarafından korunan bir kazıma veya sığ bir çöküntü şeklindedir. Kuluçka boyunca yuvanın içinde bazı döküntüler ve küçük taşlar birikir. Dişi, koyu lekeli 2-3 kırmızımsı-kahverengi ila zeytin-kahverengi yumurta bırakır. Üç hafta boyunca kuluçkaya yatar. Kuluçkada, civcivler üstte gri-devetüyü ve altta beyazımsı, taçta siyah benekli ve arka boyunda gri-devetüyü yakalıdır. Yavrular yumurtadan çıktıktan 30-35 gün sonra tüy dökerler. Yavrulara çoğunlukla erkek tarafından bakılır. Ancak bazen her iki ebeveyn tarafından da bakılır. Bu tür, sezon başına tek bir kuluçka üretir. Ancak dişi, yedek kuluçkalar bırakabilir. Habitat: Ağaç sınırının üzerinde veya ötesinde daha az ürer. Himalayalar'da 5.500 metre yüksekliğe kadar görülebilirken, Sibirya ve Commander Adaları'nda çoğunlukla kıyı çakıllarında veya kum tepelerinde görülür. Ayrıca, genellikle suya yakın tundra ve dağ bozkırlarını, kayalık, kumlu veya seyrek bitki örtüsü alanlarını ve tuzlu bataklıkların kuru kenarlarını da sık sık ziyaret eder. Göç sırasında, iç sulak alanlarda veya ekili alanlarda görülebilirler. Kış aylarında kesinlikle kıyıdır ve özellikle Hint Okyanusu ve Kuzeybatı Pasifik çevresinde kıyıları, kumlu plajları ve haliçleri sık sık ziyaret eder. Aralığın bazı bölgelerinde, mangrovlar tünek alanları ve besleme alanları olarak kullanılır. Beslenme: Esas olarak üreme alanlarındaki böcekler ve sinek larvaları ile beslenir. Bunların dışında böcekler, kabuklular (yengeçler ve amfipodlar), yumuşakçalar, özellikle çift kabuklu hayvanlar ve solucanlar (Annelidler) ile beslenir. Bütün uzuvsuz yengeç bedenlerini yutar. Solucanlar gagayla birlikte deliklerinden çıkarılır. Tek başına veya karışık tür sürülerinde beslenir.

Koruma Durumu :
IUCNBernCitesMAKOSB
LC Ek-III - - -
* Kod Açıklamaları > * Hazırlayanlar: Ali Ragıp Eraslan, Sercan Bilgin